آتش سوزی در ساختمان

آتش سوزی در ساختمان

آتش  سوزی در ساختمان جزو حوادثی است که ممکن است در یک آن، اتفاق افتد و خسارت های جبران ناپذیر مالی و جانی به  وجود آورد. پیشنهاد می کنیم برای آگاهی از خطرات آتش سوزی و راه های جلوگیری از آن، این مطلب را مطالعه نمایید.

فهرست عناوین:

• آتش سوزی در ساختمان
• آمار آتش سوزی در ایران
• پیشگیری از آتش سوزی
• نکات مهم در زمان مواجه با آتش سوزی
• علل آتش سوزی در ساختمان
• رعایت نکات در هنگام آتش سوزی
• عوامل اساسی در بروز آتش سوزی ساختمان
• خطرات حریق و آتش سوزی
• سهم بیمه در تامین خسارات آتش سوزی ساختمان
• جمع بندی

آتش سوزی در ساختمان

البته این عبارت که آتش سوزی در یک لحظه، اتفاق می افتد، عبارت درست و قابل  توجهی است ولی درصدهایی در این باره وجود دارد. حال اگر سوال شما این باشد که رابطه آتش سوزی با این درصدها چیست؟ باید به این نکته اشاره کنیم که با پیشگیری و تجهیز ساختمان به وسایل اطفای حریق و به کارگیری برنامه های مناسب می توان این نوع پیشامد را تا 80 درصد مهار کرد.

احتمالا با ذکر درصد موجود در این قسمت از متن، مشکل کلی ساختمان حل خواهد شد ولی در حقیقت اینطور نیست برای تحقق به این درصدها باید برخاست و کاری انجام داد. مجموعه ملکبا اینجاست تا تمام نکات مرتبط درخصوص آتش سوزی ساختمان را به اطلاع شما برساند و نکات پیشگیرانه از آن را هم متذکر شود.

آمار آتش سوزی در ایران

در کشور ایران، سالانه عده بسیار زیادی به علت آتش سوزی جان خود را از دست می دهند که از این تعداد، افراد بیشتری به خاطر حوادث ثانویه و بعدی به کام مرگ کشانده می شوند. دلیل این نوع مرگ و میر هم به خاطر عدم رعایت اصولی ساخت و ساز است که اگر به طور درست و صحیح رعایت شود، افراد در دام آتش و حوادث بعد از آن نخواهند افتاد. معلول و یا مصدوم شدن عده دیگر هم در این آتش سوزی ها احتمال دارد. به بارآمدن خسارت های مالی هم که جای خود دارد. گاها این نوع خسارت به میلیاردها تومان نیز می رسید.  

ساخت و ساز اصولی ساختمان ها، از مهم ترین روش های جلوگیری از این حادثه است. در مراحل بعدی، شهروندان باید اقدامات لازم در هنگام مواجعه با این موارد را آموزش بینند. مراقبت از خود و خانواده و در نهایت اموال، اصول خاص برای محافظت از آتش سوزی در ساختمان است. در مطالب بالا به اتفاقات ثانویه بعد از آتش سوزی اشاره شد که می توان گفت به مراتب از آتش سخت تر و زیان بارتر است. چرا که تنفس این دود آسیب جدی به ریه های فرد وارد می کند. اتفاقات بعدی این نوع آتش سوزی مانند اختلال در تنفس، اختلال در ادراک و شعور، خواب آلودگی و گیج شدن فرد ممکن است تا مدت ها با او همراه باشد.

اولین و مهم ترین علت مرگ ناشی از آتش سوزی خفگی است که به نسبت مرگ و میر با سوختگی در حدود 3 برابر تلفات جانی به همراه خواهد داشت.

برای یک ساختمان در حال احداث باید اصول مهندسی خاصی رعایت شود تا در آینده مشکلات احتمالی نتواند ساختمان و ساکنین موجود در آن را متوجه خطرات اساسی نماید. توجه به آژیر دودشناس در محل ساختمانی از موارد مهم درخصوص احتیاط های لازم برای جلوگیری از بروز آتش است. با استفاده از این آژیرها، احتمال تلفات جانی تا حدود بسیار زیادی کاهش می یابد.

برای نصب این ابزار، مناسب ترین مکان روی سقف است. البته نزدیک سقف با فاصله 25 سانتی متری به آن هم می تواند مکان مناسبی برای آژیر هشداردهنده باشد. راه پله ها و مسیرهای منتهی به درب ورودی و خروجی نیز انتخاب منطقی برای نصب هشداردهنده است. تعمیر و نگهداری این آژیرها هم باید به طور اصولی و دوره ای مورد بررسی قرار گیرد. تعویض 10 سال یکبار آن را هم در نظر داشته باشید.

نکات مهم پیش از آتش سوزی

• افراد در زمان های خاص آموزش های لازم در خصوص راه های فرار از خروجی ها را به طور مرتب تمرین کنند. توجه به عدم وجود مانع در مقابل درب و پنجره ها نیزباید موردبررسی قرار گیرد.
• توجه داشته باشید که نزدیکی به کف مکانی که در آن قرار دارید، ایمن ترین کار ممکن است.
• نظافت انبارها را به صورت دوره ای انجام دهید تا از هرگونه ضایعات و زباله غیرکاربردی خالی باشد.
• عدم استفاده از مایعات محرک اشتعال مانند نفت، گاز، بنزین تا حدود زیادی از تحریک و گسترش آتش جلوگیری خواهد کرد. حتی المکان این موارد را به خارج از مکان سکونت خود انتقال دهید. نهایت سعی خود را به کار بندید تا در نزدیکی این موارد، از سیگار استفاده نکنید.
• سعی کنید، بررسی و تعمیر لوازم گرمایی خود را سالانه و به طور مرتب انجام دهید.
• عایق کاری دودکش های خانه را در اولویت کار خود قرار دهید. سعی کنید دودکش را 1 متر از سقف بلندتر در نظر بگیرید. وسایل آویختنی را کنار ددکش قرار ندهید.
• ابزار و لوازمی مانند کبریت و فندک را از دسترس کودکان خارج کنید.

نکات مهم در زمان در حین آتش سوزی

• در حال حاضر بسیاری از ساختمان ها بیش از یک طبقه هستند. پس مقدمات خارج شدن از ساختمان های چندطبقه را مورد توجه قرار دهید. استفاده از نردبان فرار برای این کار مناسب است.
• اگر دود قابل توجهی در خانه مشاهده کردید تمام مسیر را سینه خیز به انتها برسانید تا دود موجود در بالا نتواند آسیبی به ارگان های داخلی شما وارد کند.
• اگر گزینه فرار از خانه را انتخاب کردید، بهتر است درب خروجی را پشت سر خود ببندید تا آتش فرصت گسترش و پخش شدن را نداشته باشد.

علل آتش سوزی در ساختمان

انجام خطاهای جزئی ممکن است خانه و کاشانه فرد را به آتش سوزی تهدید کند. از خطاهای جزئی که می تواند خطرات کلی به همراه داشته باشد می توان به نحوه استفاده نامناسب از وسایل گازسوز اشاره کرد. به عنوان مثال، عدم توجه به نوع پخت وپز و عدم رعایت نکات امنیتی می تواند جان فرد را به خطر بیاندازد.

نکات مهم این علت ها

• رهاسازی تابه بدون روغن و یا حتی با روغن بر روی گاز برای مدت طولانی، عدم توجه به قرارگیری اجاق گاز در کنار پرده ها و لوازم پارچه ای از غیرمنطقی ترین کارهایی است که یک فرد ممکن است انجام دهد.
• به وجود اسپری های اشتعال زاد در کابینت های آشپزخانه توجه نمایید.
• عدم توجه به رهاسازی سیم و کابل های لوازم برقی در آشپزخانه و در نزدیکی اجاق گاز، البته خطر زمانی هم بیشتر می شود که این سیم ها، روکش مناسبی هم نداشته باشند.
• اگر قصد خروج از منزل را دارید، بهتر است لوازم برقی مانند اتو و لوازم صوتی و تصویری را از برق بکشید.  
• مورد بعدی عدم توجه به فراهم سازی هوای مطلوب در اطراف آبگرمکن است که ممکن است با کمبود هوا در این مکان، آتش سوزی به سرعت اتفاق بیفتد. تحت هیچ شرایطی آبگرمکن را در داخل کابینت های چوبی قرار ندهید.
• استفاده از سیگار و سیگارهای نیم سوخته می تواند تاثیر بسیار زیادی در آتش سوزی داشته باشد. پس برای جلوگیری از این مورد، در زمان خواب آلودگی و در خانه، اقدام به کشیدن سیگار نکنید.

رعایت نکات در هنگام آتش سوزی

در مرحله اول، سرعت عمل بالا، گره گشای مشکلات است. برای نجات جان و اموال سرعت بالا می تواند بسیار نجات دهنده باشد. خاصیت آتش آن است که در کوتاه ترین زمان ممکن گسترش می یابد و همه جا را به نابودی می کشاند. پس برای رفع چنین مشکلی باید در سریعترین زمان ممکن ماموران آتش نشانی را در جریان آتش سوزی قرار دهید.

خارج کردن افراد از ساختمان، به تسهیل امورات کمک کننده است. تنها در صورت داشتن ماسک تنفسی حق وارد شدن به ساختمان آتش سوزی شده را دارید. اگر در اتاق گیر افتاده اید، دستگیره فلزی درب خروجی را با احتیاط لمس کنید اگر داغ شده باشد از لمس آن خودداری کرده و راه های دیگر را برای خروج انتخاب کنید. خروج از پنجره اگر ارتفاع کمی داشته باشد، منطقی ترین کار ممکن است.

 اگر مطمئن هستید که اتاقی در ساختمان وجود دارد که آتش، نفوذی در آن ندارد، می توانید به آن جا رفته و درب را ببندید. بعد از بستن درب با استفاده از یک پتو، درزهای درب را خوب بپوشانید تا دود راه نفوذی به اتاق نداشته باشد و در این صورت، از طریق پنجره اقدام به دریافت کمک نمائید.  

اهمیت حفظ خونسردی

در چنین شرایطی ممکن است راه ها و کارهای بسیار آسان را نیز از یاد ببرید. ولی بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که خونسردی بهترین کار ممکن است.

اگر تمایل به نجات وسایل و لوازم ضروری که هنوز از بین نرفته اند دارید بهتر است که مطمئن باشید لباس های با الیاف مصنوعی و پلاستیکی به تن ندارید. در هنگام هول و اضطراب از سوخت های مایع که نمی دانید حاوی چه موادی هستند، استفاده نکنید. اگر در نزدیکی خود، نمک، شن و پتوی نمناک دارید از آن ها برای فرونشاندن آتش استفاده کنید.

عوامل اساسی در بروز آتش سوزی ساختمان

عوامل بسیار زیادی در خصوص آتش سوزی ساختمان وجود دارند ولی چند دلیل عمده برای این اتفاق وجود دارد. خطای انسانی غالبا اولین دلیل برای ایجاد آتش سوزی است. عوامل طبیعی مانند رعد و برق مورد دیگری است که می تواند بار عظیمی از آتش سوزی ها را به همراه داشته باشد، ایرادات فنی سیم کشی ساختمان و لوازم برقی و در نهایت آتش سوزی های عمدی و برنامه ریزی شده از عوامل موجود برای ایجاد این اتفاق صدمه زننده است.

حریق و آتش بدون اطلاع قبلی ایجاد می شود. در برخی موارد افزایش دمای یک عامل محرک مانند الکل و یا اسید ممکن است این مشکلات را به بار آورد. در زمان همه گیری بیماری کرونا به دلیل استفاده بیش از حد مردم از الکل و قرار دادن آن در خانه، شاهد آتش سوزی ها و اتفاقات ناگوار در این زمینه بودیم.

برخی افراد ممکن است به بهانه های مختلف در زیرزمین ساختمان ها، اقدام به ترکیبات شیمیایی نامعلوم نمایند. این ترکیبات نیازمند آزمایشگاه های مجهز است ولی اگر این عملیات در ساختمان انجام شود تهدید بزرگی برای ساکنین خواهد بود. حتی اگر به یاد داشته باشید در ایام نزدیک به نوروز نیز مشاهده این موارد دور از واقعیت نبود.  

خطرات حریق و آتش سوزی

همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، شعله و حرارت عامل بسیار خطرناک آنی برای از بین بردن زندگی فرد هستند. کاهش اکسیژن و به دنبال آن خروج گازهای سمی نیز این خطر را چند برابر می کند. این گازها به شدت سمی و کشنده هستند.

پس در این لحظه از بین بردن هریک از عوامل مانند کنترل حریق، محدودکردن دود و مواد سوختنی، سرد و خنک نمودن مکان آتش به وسیله آب و دی اکسیدکربن، یا خفه کردن آتش توسط کف، ماسه و خاک می تواند به کاهش زنجیره آتش کمک کننده باشد. سرد کردن یک روش قدیمی و رایج برای از بین بردن آتش سوزی در ساختمان است که با استفاده از آب، انجام می گیرد. البته استفاده از آب، زمانی مناسب است که آتش سوزی از نوع A (مواد خشک) باشد.

بسیاری از مواد مانند جوش شیرین و پتاسیم نیز هستند که برای کنترل حریق مناسب ترین راه می باشند، ولی باید این نکته را مدنظر قرار داد که باتوجه به هزینه بالای این مواد برای کنترل حریق، روش مکمل و بسیار عالی هستند.

سهم بیمه در تامین خسارات آتش سوزی ساختمان

بیمه های آتش سوزی در صورت تشخیص کارشناس مربوطه، پوشش ناشی از آتش سوزی، انفجار و صاعقه را انجام می دهند. توجه داشته باشید که در بیمه، خسارت های جانی لحاظ نمی شود و صدمات مالی مورد توجه قرار می گیرد. برای اینکه خسارات ناشی از صدمات ناشی از عوامل مختلف دیگر مانند طوفان، زلزله، سیل و نوسانات برق را نیز از طریق بیمه دریافت کنید، بهتر است این موارد را به صورت مجزا به بیمه نامه اضافه کنید.

جمع بندی

ایران جزو کشورهای آسیب پذیر از عوامل طبیعی است به طوری که طبق برآوردها روزانه بیش از 50 حادثه آتش سوزی در کشور ثبت می شود. مجموعه ملکبا در این مقاله به بسیاری از نکات مرتبط با آتش سوزی ساختمان پرداخت و موارد مهم و نکات ایمنی را نیز در این باره موردبررسی قرار دارد. افراد با رعایت موارد ذکرشده در بالا می توانند تا حدود بسیار زیادی از وقوع آتش سوزی جلوگیری نمایند.