مقدمه

یکی از بخش‌های مهم در اقتصاد هر کشور، بخش املاک و مستغلات است. قیمت و میزان خرید و فروش ملک در یک کشور، یکی از شاخص‌های مهم در رشد اقتصادی آن، شمرده می‌شود. تفاوت انواع املاک و مستغلات بسیار گوناگون است. املاک را می‌توان با توجه به مکان قرارگیری، نوع ساخت و نیز کاربردی که از آن انتظار می‌رود، به انواع گوناگون طبقه‌بندی نمود. در این مقاله قصد داریم تا ابتدا با مفاهیمی مانند املاک و مستغلات آشنا شویم و سپس درباره تفاوت انواع املاک و مستغلات اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

فهرست عناوین:

ملک به چه معنا است؟

ملک در مفاهیم حقوقی، چیزی است که به افراد و یا نهادهایی مانند شرکت‌ها تعلق دارد. به عبارت دیگر، مالک می‌تواند شخصی حقیقی مانند افراد و یا اشخاص حقوقی مانند شرکت‌ها و نهادها و یا یک جامعه باشد. صاحب ملک می‌تواند در مورد خرید، فروش، اجاره، رهن، تغییر، تقسیم، مبادله، واگذاری، انتقال و یا تخریب ملک و یا املاک خود تصمیم‌گیری نماید. املاک تنوع بسیار بالایی دارند و در انواع گوناگونی خرید و فروش می‌شوند.

ملک

انواع املاک کدام است؟

املاک در کشور ما به سه دسته عمده تقسیم‌بندی می‌شوند:

  1. املاک مسکونی

به هر ملکی که برای مسکن استفاده می‌شود، املاک مسکونی گفته می‌شود. این نوع از ملک، شامل خانه‌های ویلایی، آپارتمان‌ها و ساختمان‌های دوبلکس‌ می‌شود. در املاک مسکونی، خود سرمایه‌گذار یا مستاجر که ملک را از آن اجاره کرده است، در آن زندگی می‌کند. درباره تفاوت انواع املاک و مستغلات با این نوع ملک می‌توان گفت که خرید و فروش این نوع از ملک، همواره رونق بالایی داشته و پرطرفدارترین نوع املاک نیز محسوب می‌شود. املاک مسکونی به دلیل بازدهی سرمایه‌ای، سرمایه گذاری محسوب می‌شود.

مزایای خرید ملک مسکونی

  • اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید، باید بدانید سرمایه‌گذاری در این بخش، این پتانسیل را دارد که بخش زیادی از سرمایه شما، در اسرع وقت بازمی‌گردد. به عبارت دیگر بازگشت سرمایه در این نوع از املاک، معمولا بسیار خوب است. پیدا کردن یک ملک مسکونی خوب، در منطقه عالی می‌تواند درآمد اضافی قابل توجهی را هر ماه برای شما به همراه داشته باشد.
  • ارزش املاک و مستغلات در طول زمان افزایش می‌یابد. به علاوه اگر شما ملکی را که نیاز به بازسازی دارد بخرید، این سوددهی بیشتر نیز خواهد بود. اگر ملکی را بخرید، مخصوصاً با تخفیف، تعمیرات انجام دهید و بعد آن را بفروشید، به احتمال زیاد، بازده مناسبی از سرمایه خود خواهید داشت.
  • املاک مسکونی یکی از پرطرفدارترین در بین تمام انواع املاک محسوب می‌شود. یک مورد از تفاوت انواع املاک و مستغلات، این است که تقاضای خرید یکسانی ندارند. تقاضا برای املاک و مستغلات مسکونی بالا است و همیشه مشتری دارد. به همین دلیل اگر قصد فروش داشته باشید، ملک معمولا به خوبی فروخته می‌شود.
مزایای خرید مسکن

معایب

  • سرمایه گذاری در املاک مسکونی می‌تواند بسیار گران باشد و به سرمایه بالایی نیاز دارد.
  • مدیریت املاک و مستغلات خودتان، می تواند زمان بر باشد. شما مجبور به انجام تعمیر و نگهداری ملک یا انجام وظایف مختلف صاحب خانه مانند جمع آوری اجاره و نظارت بر تعمیرات خواهید بود که این موارد می‌تواند زمان زیادی را از شما بگیرد.
  • قدرت نقد شوندگی در املاک مسکونی چندان بالا نیست و نیاز به صرف زمان دارد، بنابراین شما نمی‌توانید به سرعت چیزی را بفروشید و از پول سرمایه‌گذاری خود فوراً استفاده کنید. ممکن است با گزینه های دیگر سرمایه گذاری بتوانید نقدینگی بهتری داشته باشید.

2. املاک تجاری

املاک تجاری به ملکی اطلاق می‌شود که هدف اصلی از اسکان در آن، استقرار کسب وکار و خدمات تجاری باشد. این املاک معمولاً شامل مجتمع های آپارتمانی، فروشگاه‌ها، پمپ بنزین‌ها، هتل ها، بیمارستان‌ها، امکانات پارکینگ و … می‌شود. سرمایه گذاران در این دسته از املاک، معمولاً صاحبان مشاغلی هستند که می‌خواهند شرکت و یا کسب و کار خود را در یک مکان خاص ایجاد کنند یا فضای کاری برای کارمندان خود ایجاد کنند. در حالی که فروش و معاملات این نوع از ملک نیز رونق زیادی دارد، بیشتر بازده آن از سود اجاره ملک است.

 خرید و فروش و قیمت‌گذاری بر روی املاک تجاری، به طور معمول پیچیده‌تر از املاک مسکونی است و به عوامل گوناگونی بستگی دارد. از جمله این عوامل می‌توان منطقه‌ای که ملک تجاری در آن قرار دارد، پتانسیل درآمدزایی در آن، سابقه و ملک اشاره نمود.

املاک تجاری

مزایا

  • یک مورد از تفاوت انواع املاک و مستغلات، این است که املاک تجاری بازدهی و رشد قیمتی بالاتری نسبت به مسکونی دارند. اگر توانایی مدیریت یک فضای تجاری را دارید، بسته به منطقه‌ای که در آن هستید، این نوع از سرمایه‌گذاری می‌تواند در طول زمان سودآور باشد.
  • ارزش املاک تجاری تا حدی با میزان درآمدی که ایجاد می‌کند تعیین می‌شود. همانطور که گفته شد، اگر ملک شما دارای مشاغل موفقی است، ممکن است ارزش آن بسیار بیشتر از یک ملک مسکونی باشد.
  • نگهداری این نوع از ملک، ممکن است به اندازه سرمایه گذاری های مسکونی هزینه‌بر نباشد. از آن جایی که  فضاهای تجاری را به مشاغل اجاره خواهید داد، روابط حرفه‌ای تری بین مستأجر و مالک وجود دارد.

معایب

  • با سرمایه‌گذاری بر روی ملک‌های تجاری، ممکن است به خدمات حرفه‌ای و بیشتری نیاز داشته باشید تا ملک خود را مطابق با استانداردها نگه دارید.
  • با سرمایه‌گذاری‌ بر روی ملک، ممکن است نیاز باشد تا برای رسیدگی به مستاجران و یا حل و فصل مسائل، وقت و انرژی بیشتری بگذارید.
  • از آنجایی که دارایی سرمایه گذاری شما عمومی است، ریسک بیشتری در مورد مسائل جانبی و یا استهلاک وجود دارد.
مزایای املاک تجاری

3. زمین

زمین به طور معمول به زمین‌های توسعه نیافته یا کشاورزی مانند مزارع، دامداری ها و زمین‌هایی که بنایی در آن احداث نشده، اشاره دارد. بسیاری از سرمایه گذاران به این نوع از املاک به عنوان یک سرمایه گذاری خوب نگاه می‌کنند زیرا آنها منابعی از سرمایه ملموس و محدود هستند. علاوه بر این، درباره زمین مشکل اجرای تعمیرات و نگرانی در مورد کالاهای دزدیده شده یا آسیب دیده وجود نخواهد داشت. در مقایسه با خرید ملک مسکونی، زمین خام می‌تواند سرمایه گذاری بسیار ارزان تری باشد که نیازی به بیمه اموال ندارد. با این حال تفاوت انواع املاک و مستغلات با زمین این است که، این موضوع نمی‌تواند به تنهایی درآمد ایجاد کند.

مستغلات چیست؟

مستغلات همان جمع ملک یا املاک است، که به معنی دارایی های فیزیکی فردی افراد گفته می شود.این دارایی ها می تواند اموال منقول یا غیر منقول که شامل زمین، ساختمان، منابع طبیعی، زمین کشاورزی، محصولات کشاورزی یا آب های زیر زمینی باشد. بصورت کلی واژه املاک و مستغلات همراه یکدیگر هستند.

تفاوت انواع املاک و مستغلات در چیست؟

املاک می‌توانند مالک و یا مالکانی داشته باشند که با هم در آن ساکن هستند. مستغلات اما نوعی از ملک است که به صورت دربست خرید و فروش می‌شود در حالی که ممکن است بخش‌های گوناگونی داشته باشد. به عنوان مثال سازنده یک آپارتمان 10 طبقه ممکن است از کارشناسان فروش بخواهد تا ملکش را به صورت یک جا به فروش برساند. در بازار املاک به این معامله که آپارتمان و یا ساختمانی به صورت یک جا فروخته شود و یا اجاره داده شود، مستغلات گفته می‌شود.

تفاوت املاک

چه عواملی در تعیین قیمت انواع املاک و مستغلات موثر است؟

عوامل زیادی در تعیین قیمت برای انواع ملک موثر هستند. در ادامه برخی از مهم‌ترین این عوامل را بررسی خواهیم کرد:

1. مکان ملک

یکی از مهم‌ترین معیارها برای تعیین قیمت برای املاک و مستغلات، مکان آن است. در شهرها با محله‌هایی که تفاوت زیادی بین محلات گوناگون آن از لحاظ امکانات و شرایط شهرسازی وجود دارد، این تفاوت نیز ملموس‌تر است. به علاوه، نزدیک بودن املاک به مکان‌هایی خاص ممکن است روی قیمت آن بسیار موثر باشد. نزدیک بودن به مراکز مهمی مانند مدرسه، مکان‌های تجاری مانند بازار، ایستگاه مترو، مراکز خرید و دیگر امکانات شهری باعث بالا رفتن قیمت ملک و نحوه محاسبه ارزش ملک می‌شود. در حالی که نزدیکی آن به مراکز پر سر و صدا و یا آسیب‌زا، قیمت ملک را پایین می‌آورد.

2. امکانات و خدمات

یک مورد مهم در تفاوت انواع املاک و مستغلات، امکانات داخلی و خارجی آن است. دارا بودن امکانات و خدمات، هم در داخل بنا و ملک و هم در مجتمعی که در آن قرار گرفته است، روی قیمت آن تاثیر دارد.

3. نوع ملک

قیمت انواع ملک با هم تفاوت زیادی دارد. قیمت املاک تجاری همیشه از املاک مسکونی، بیشتر بوده است.

4. عمر ملک

به علت احتمال استهلاک و خرابی در ملک، قیمت آن با بالا رفتن سن بنا، کم خواهد شد.

5. عرضه و تقاضا

اگر در محله‌ای که تقاضا برای خرید و یا اجاره نوع خاصی از ملک بالا باشد و تعداد کمی از نوع مشابه آن ملک وجود داشته باشد، قیمت آن نوع از ملک، بالا خواهد رفت.

6. آماده بودن ملک برای اسکان

یک مورد دیگر از تفاوت انواع املاک و مستغلات که بر روی قیمت آن موثر است، آماده بودن آن ملک برای اسکان است. در بازار ملک، خانه‌ها و یا املاک تجاری که آماده اسکان باشند و نیاز به تعمیرات و یا هزینه بیشتر  نداشته باشند، مشتریان زیادی دارند و قیمت آن‌ها نیز بالاتر است. مشتریان ممکن است هزینه، امکان و یا وقت کافی برای بازسازی ملک را در اختیار نداشته باشند.

ویژگی ملک

ویژگی‌های املاک و مستغلات

اگر نگاهی گذرا به ویژگی‌های اقتصادی و فیزیکی املاک بیندازیم، خواهیم دید که این بازار جایگاه منحصر بفردی در اقتصاد دارد. این موضوع، سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات را به معتبرترین روش تولید ثروت تبدیل می‌کند. اما چرا این بازار این قدر خاص است و خریداران زیادی دارد؟

  • عرضه املاک و مستغلات در بیشتر مواقع و در اکثر مکان‌ها، ثابت است. تنها تعداد محدودی از سازه‌ها در سال در یک شهر و یا مکان خاص ساخته می‌شود و به بازار عرضه می‌گردد.
  • هر قطعه زمین یا سازه کاملاً با یکدیگر متفاوت است.
  • ساخت و ساز انجام شده در زمین‌ها می‌تواند ارزش آن را بسیار افزایش دهد و به کسب درآمد بیشتر برای صاحبان و سرمایه‌گذاران کمک کند.
  • ویژگی اساسی املاک و مستغلات، «عدم تحرک» آن است. برخی ویژگی‌های بنا را می‌توان در طول زمان تغییر داد اما مکان و ویژگی‌های محیطی و خارجی، معمولا ثابت است. به عنوان مثال در حالی که می‌توان در ملک اصلاحاتی انجام داد اما ساختار پیاده‌روها، خیابان‌ها، سیستم‌های آب و فاضلاب  و دیگر خصوصیات محیطی را نمی توان دستکاری کرد.
  • ملک حالتی دائمی دارد و یک سرمایه‌گذاری مطمئن محسوب می‌شود.
  • یک مورد مهم تفاوت انواع املاک و مستغلات موقعیت مکانی آن‌ها است. این موقعیت مکانی، به میزان قابل توجهی بر ارزش املاک تأثیر می گذارد. جمعیت محله، منطقه‌ای که ملک در آن واقع شده، مدرسه‌های نزدیک، رشد ساخت و ساز در آن منطقه، همسایگی خوب و … بر روی قیمت تمام شده یک ملک تاثیر مستقیم دارد.
مزایای سرمایه گذاری در ملک

مزایا و معایب سرمایه گذاری در املاک و مستغلات

سرمایه گذاری در املاک و مستغلات دارای نکات مثبت زیادی است، اما برخی از اشکالات جدی نیز وجود دارد که اغلب نادیده گرفته می‌شود. در ادامه برخی از مزایا و معایب اصلی این گونه از سرمایه‌گذاری بر روی بازار املاک را با هم بررسی خواهیم کرد:

مزایا

  • ارزش املاک و مستغلات در طول زمان افزایش می‌یابد. علاوه بر این در کشور ما با توجه به پایین آمدن دائمی ارزش پول، با خرید ملک می‌شود سرمایه‌تان ارزش خود را از دست نداده و هر سال رشد قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.     
  • شما را از اجاره‌نشین بودن نجات خواهد داد. اگر صاحب ملک باشید، بهتر می‌توانید بر روی آن کنترل داشته باشید و آن را مطابق با میل و سلیقه خود تغییر دهید.
  • با خرید املاک و مستغلات، جریان مالی نقدی ماهانه ثابتی را خواهید داشت. اگر به طور مثال آن ملک را اجاره دهید، درآمد ثابتی به صورت ماهانه نصیب شما خواهد شد. البته یک مورد دیگر تفاوت انواع املاک و مستغلات این است که درآمد املاک تجاری و مسکونی ممکن است مشابه نباشد.
  • املاک و مستغلات، یک محافظ عالی در برابر تورم است. سرمایه شما با این روش به بهترین شکل ممکن حفظ شده و یا ارزش بیشتری نیز پیدا خواهد کرد.   

معایب

  • سرمایه گذاری در بازار  املاک و مستغلات می‌تواند گران باشد و نیاز به سرمایه نقدی بالایی داشته باشد. به علاوه وقتی ملکی را می‌خرید، سرمایه شما دیگر حالت نقدینگی ندارد.
  • سرمایه گذاری در املاک و مستغلات اغلب مستلزم تضمین مقادیر زیادی از بدهی است. وام‌های بانکی و یا دیگر بدهی‌ها، ممکن است بخش زیادی از درآمد شما را به خود اختصاص دهد.
  • ممکن است مجبور شوید مالیات بپردازید.
  • بازدهی در سرمایه‌گذاری بر روی  املاک و مستغلات زمان زیادی طول می‌کشد تا تحقق یابد.